W IZBIE PRZESŁUCHAŃ Tam jest krzesło, proszę, może pan sobie siadać. Dobrze, że przy aresztowaniuRzeczywiście Waszkowski od razu się przedstawił śledczym. wymienił pan od razu prawdziwe nazwisko. Cenimy tu ludzi odważnych. Nie lubimy zaś zabawy w zgadywanki. Dzisiaj, kiedy wszystko jest już w naszych rękach – no, prawie wszystko! – takie zabawy do niczego nie prowadzą. Być może. Odpowiada jak mądry polityk. Nie jestem politykiem. Jest pan. Jest pan z pewnością! Nie daliśmy panu zbyt wiele czasu na odpoczynek, ale to pilna konieczność. Pułkownik Tuchołko... Zgadza się pan ze mną, Iwanie Pawłowiczu, że mądrości politycznej nikt już dzisiaj nie mierzy wiekiem. Ten oto młody człowiek zdaje się być po¬twierdzeniem mojej tezy. Na towarzystwo pan nie narzeka? Nie, proszę panów Jeden więzień z łagodnym obłędem. Dużo mówi, prawda? Ale niech go pan nie słucha. Być może, udaje... Drugi natomiast milczy zupełnie – więc kłopotów z nim żadnych. Zanim przystąpimy do rzeczy - przed pana wejściem rozmawialiśmy na korytarzu z Iwanem Pawłowiczem o pewnym zagadnieniu, które i pana może zaciekawić. Słucham. Dotyczy ono ludzi w pańskim wieku zamieszkałych w tym kraju, doprowadzonym waszym nierozważnym działaniem na skraj przepaści. Jaka też ta młodzież będzie? Czego się na waszych błędach nauczy? Chce pan może wiedzieć, do jakich doszliśmy wniosków?... Iwan Pawłowicz jest pesymistą. Uważa, że raz wznieconego ognia nie da się tak łatwo ugasić – inna rzecz, moi panowie, czy to istotnie takie łatwe! ugasić. Im mniej ma się doświadczenia, tym bardziej grz[ę]źnie się w nierozważnych działaniach. Ten pesymizm wynika bardziej z pana osobistego usposobienia. Już to słyszałem. Nie podzielam go. Źródła buntu przestają istnieć. A powstanie ostatecznie upadło. Czyż nie mam racji? Owszem. Mogę się napić? Proszę, niech pan pije... To, co jeszcze daje znać o swoim istnieniu, to garstka niedobitków. Bez sieci organizacyjnej, bez pieniędzy, bez nadziei... Pan Waszkowski jest już, zdaje się, o tym przekonany. Zatem przystąpmy do rzeczy. Wprowadzić Stróża. Podejdź tu bliżej, przyjacielu. Przyjrzyj mu się... To panicz Aleksander, ekscelencjo... Na pewno? Przecie widzę... Niech pan mnie nie przeklina... Już dobrze, dobrze. Każdemu skórka na karku miła. Możecie wracać. Do domu? . Ma się rozumieć… Szczerze mówiąc nie mieliśmy zupełnie pewności, czy pan aby mówi prawdę. Musieliśmy się upewnić. Rozumiem. Czy to długo potrwa? Co mianowicie? Pragnie złożyć zeznania Bez pośpiechu, mój panie. Cóż to znów za pośpiech? A może pan Waszkowski zechce najpierw spisać zeznania? Cóż pan na to? Zgadzam się. W porządku. Dostanie pan więc papier, pióro i atrament. A tymczasem pora wracać do celi. I niech pan, proszę na przyszłość zapamiętać, że my tu mamy dużo czasu.