Kuźma ("Czapa")

Postać z dramatu „Czapa” Janusza Krasińskiego. Jego pierwowzorem był Kuźma – przestępca skazany za rozboje i morderstwa, oczekujący na wykonanie wyroku śmierci w więzieniu mokotowskim. Znany jest z różnych relacji wspomnieniowych więźniów politycznych jako ten, który przedłużał czas oczekiwania na wyrok śmierci poprzez przyznawanie się do kolejnych zabójstw (zob. W. Minkiewicz, Mokotów. Wronki. Rawicz. Wspomnienia 1939–1954, Warszawa 1990, s. 100–105; J. Woźniak, Niespodziewane ułaskawienie, w: Księga świadectw. Skazani na karę śmierci w czasach stalinowskich i ich losy, red. K. Madej, J. Żaryn, J. Żurek, Warszawa 2005, s. 378). Kojarzony jest także z nieudaną ucieczką z więzienia żołnierzy podziemia niepodległościowego: Hieronima Dekutowskiego „Zapory” wraz z podkomendnymi.

Kuźma pojawia się również we wspomnieniach i notatkach Janusza Krasińskiego oraz w jego powieści Na stracenie (1992). Krasiński, jako więzień polityczny niesłusznie skazany za szpiegostwo, spędził w stalinowskich więzieniach dziewięć lat, w tym w latach 1947–1950 (z roczną przerwą, kiedy został przewieziony do Wronek) był osadzony w więzieniu mokotowskim. To właśnie wtedy mógł zetknąć się z prawdziwym Kuźmą, ponieważ w jednej celi umieszczano zarówno więźniów politycznych, jak i kryminalnych. Z kolei skazani na śmierć czekali na wykonanie wyroku w tych samych celach, w których przebywali więźniowie odsiadujący lżejsze wyroki, i dopiero po pewnym czasie byli przenoszeni do celi śmierci (jeśli w danym więzieniu taka się znajdowała) lub wyprowadzani ze wspólnych cel bezpośrednio na egzekucję.

Kuźma ("Czapa")

Fragmenty z tym bytem 29

Szablony użycia 181