Oleś ("Czapa")
Postać z dramatu Czapa Janusza Krasińskiego.
Oleś mógł mieć swój pierwowzór wśród więźniów, z którymi zetknął się autor dramatu, Janusz Krasiński, będący w latach 1947–1956 więźniem politycznym. Być może był nim Józef Górski (zwany „Józiem”), opisywany przez Władysława Minkiewicza (podobnie jak Krasiński – więźnia politycznego). Górski, pospolity przestępca, posługując się metodą ujawniania kolejnych zbrodni, razem z Kuźmą odsuwał w czasie moment wykonania egzekucji. Brał także udział w dwóch nieudanych próbach ucieczki Kuźmy z więzienia (zob. W. Minkiewicz, Mokotów. Wronki. Rawicz. Wspomnienia 1939–1954, Warszawa 1990, s. 100–105). Pierwsza z nich jest szerzej znana także z innych relacji wspomnieniowych, ponieważ została podjęta wspólnie z żołnierzami podziemia niepodległościowego (Hieronimem Dekutowskim „Zaporą” i jego podkomendnymi) na przełomie 1948 i 1949 r. w więzieniu mokotowskim. Ucieczkę tę opisał także Krasiński w powieści Na stracenie, jednak jedynym przywołanym w tym kontekście więźniem kryminalnym był Kuźma.
Fragmenty z tym bytem 27
![[Scena 3]](/storage/fragments/1645.png)
![[Scena 5]](/storage/fragments/1642.png)
![[Scena 4]](/storage/fragments/1641.png)
![[Scena 1]](/storage/fragments/603.png)
![[Scena 2]](/storage/fragments/1635.png)
![[Scena 6]](/storage/fragments/1643.png)
![[Scena 7]](/storage/fragments/1644.png)
Szablony użycia 174
- (drżącym głosem) No i co?
- (po długim milczeniu) Trzeba zapytać kogo innego.
- (przerywając modlitwę) Nie wiem, Kuźma. Tam gdzieś musi być.
- (stuka, odczekuje chwilę) Tam się nikt nie odzywa. (stuka znowu, odczekuje) Nie odzywa się nikt.
- >No widzisz, Oleś,
- A bo to wszystko przez ciebie, Oleś.
- A czy nie uważasz, Oleś, że można by... no,
- A gdzie jest mój kubek, Oleś?
- A może ty, Oleś, ułożyłbyś co?
- A propos, Oleś...
- Albo nie, Oleś, albo nie!...
- Ale kto ci coś takiego zrobi?
- Ale zabiłeś mi, Oleś, klina
- Aleś ty dziecinny, Oleś
- Aleś ty dziecinny, Oleś.
- Ani Oleś
- bałwan
- Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu
- Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu, Boże, bądź miłościw mnie grzesznemu, Boże, bądź miłościw...
- bracie
- Być może, Oleś.
- Chyba ci się śniło?
- Ciara mówi, że nie dostał żadnej gazety.
- Cicho, Oleś!
- Ciszej, Oleś
- Ciszej, Oleś,
- Co ty tu robisz?!
- Co za bałwan
- co za facet
- Czego ty, Oleś, taki markotny?
- człowieka coraz bardziej przerażonego
- Czy myśmy kazali kiedy zdejmować komu futro, Oleś?
- Czy nie tak, Oleś?
- Czy ty, Oleś, nie rozumiesz, co mówię?
- Czy ty, Oleś...
- Daj no, Oleś, jeszcze tej włóczki...
- Daj no, Oleś, kawałek chleba.
- Daj no, Oleś, tutaj tę zupę
- Daj no, Oleś, tutaj tę zupę.
- Dlaczego, Oleś?
- Dlaczego?
- Dobrze, Kuźma. Abyśmy tylko stąd wyszli. Bo mi się coś zdaje, że już nigdy nie wyjdziemy. Ani ja, ani on, ani ty.
- Dobrze, Kuźma. (stuka)
- Dotknęli cię?
- Gdzie się tam chowasz?
- Głupia sytuacja, Oleś
- gnojka
- I co, Oleś,
- I pomyśl, Oleś,
- Idą... Kuźma, idą po nas.
- Idzie na zeznanie i nawet nie pomyśli, żeby wystawić wiadro.
- Jak Boga kocham, Oleś
- Jak parszywego psa
- Jak pies
- Jak pies.
- Jak pisze, że jest, to jasne, że u nas. Pamiętasz, mówili przecież, że ma być.
- Jak to, gdzie?
- Jasne, Oleś
- Jasne, że tak.
- Jesteś pewny, że nam się to uda?
- kolega Oleś
- Kolego Oleś
- Kolego Oleś, czy można by prosić pana o trochę wody?
- Leż, Oleś
- Leż, Oleś, leż...
- Masz taki ładny głos.
- Masz żołądek jak skunks
- Masz, rację, Oleś.
- mówi, żeby utopić cię w kiblu
- Nawet przestaję ci się dziwić, Oleś
- Nie lubię, Oleś, jak mi się klei taki ktoś
- Nie pamiętam. Wszystko jedno kto. Ważne jest, że mówili. A zresztą gdzie by miała być?
- Nie pozwolisz mi, Oleś, rozpoznać człowieka
- Nie sądzę, Oleś
- Nie sądzę, Oleś.
- Nie trzeba, Oleś.
- Nie wiem, Oleś,
- Nie wiem, Oleś.
- Nie wiesz, Oleś,
- Nie, Kuźma, nie wierzę... My tutaj zachodzimy w głowę, jak znaleźć zwłoki Zdzisia, jak by tu sobie o te sześćdziesiąt dni… a tu... Nie, to jest wprost nie do pojęcia. I pomyśl tylko, że wszystko zawdzięczamy społeczeństwu. Pamiętasz, Kuźma, że zawsze wierzyłem w nasz naród.
- Nie, nie, Oleś
- Nie, Oleś, to nie może być
- Nie, Oleś, to nie może być.
- Nieprawda, Oleś?
- No i co ty na to powiesz, Oleś?
- No i widzisz, Oleś, zatwierdzili
- No nie tak było, Oleś?
- No podskocz tam, Oleś
- No widzisz, Oleś
- No widzisz, Oleś,
- No widzisz, Oleś!
- No, podskocz tam, Oleś,
- O Jezu, Oleś
- O rany boskie, Oleś,
- O rany, Oleś,
- Oleś
- Oleś modlił się całą noc
- Oleś mówi prawdę.
- Oleś, aleś ty dziecinny.
- Oleś, co to znaczy, jak się śni wiatr?
- Oleś, czy ja nie mam lekkiej ręki?
- Oleś, czy to możliwe
- Oleś, czy to możliwe, żeby ktoś wytrzymywał bez jedzenia cztery dni?
- Oleś, nie ma tam już tego mydła?
- Oleś, no daj mi tę nitkę
- Oleś, odpowiedz
- Oleś, pycha!
- Oleś, pycha!...
- Oleś, słyszałeś?!
- Oleś, słyszysz
- Oleś, słyszysz, ekspres
- Oleś, to jest coś nie w porządku
- Oleś, to jest coś nie w porządku.
- Oleś, żeś się tak prędko załamał
- Oleś!
- Oleś...
- Olesiowi
- Pomóż no, Oleś
- Pomóż no, Oleś,
- Popatrz no, Oleś
- Popatrz no, Oleś.
- Popatrz, Oleś
- Posłuchaj no, Oleś
- Posłuchaj no, Oleś,
- Posłuchaj, Oleś,
- Postaw mu, Oleś, zupę na kaloryferze
- Postaw mu, Oleś, zupę na kaloryferze.
- Powieszą cię i tak, i tak.
- Przecież ci dałem
- Przecież kiedyś go uduszę
- Przestań, Kuźma, ja się modlę.
- przez takiego gnojka
- Przynajmniej przez jakiś czas.
- Skocz no, Oleś
- Skocz no, Oleś, na korytarz
- Skocz no, Oleś!
- Słuchaj, Oleś
- Słuchasz, Oleś?
- Słyszałeś, Oleś?
- spokojnie, Oleś,
- takiego gnojka
- takim człowiekiem
- takim wspólnikiem
- To moja wczorajsza. Chciałeś, żeby ci ją zostawić.
- To niemożliwe, Oleś
- To niemożliwe, Oleś,
- Ty bydlaku
- Ty bydlaku!
- ty gnojk
- Ty gnojku
- ty gnojku, ty..
- ty gnojku, ty...
- ty gnojku...
- ty wisielcu, ty...
- tym wieku, Oleś, nigdy nie wiadomo.
- Uważa, że powinienem powiesić cię na prześcieradle.
- Uważa, że powinienem powiesić cię na prześcieradle. Jak parszywego psa.
- W tym wieku, Oleś, nigdy nie wiadomo
- Weź się, Oleś, w garść.
- Weź się, Oleś, w garść...
- Wiesz, Oleś?
- wisielcu
- wspólnikiem
- Wtedy ciebie zabiję.
- wyglądasz, jakby to już ciebie powiesili
- Zabijesz mnie
- zabijesz mnie!
- zabijesz mnie.
- Zamknij, Oleś, okno
- Zamknij, Oleś, okno.
- Zapytaj go, Oleś
- Zapytaj go, Oleś,
- Zawsze mówiłem, że cię zabiję
- Zostaw go, Oleś