Cesarz Fusmik II
Postać z dramatu Łóżko; w wersji I także jako Kolejarz I.
Zmierzchły cesarz jakiegoś operetkowego państwa. Karykaturalny typ. Despota. Uosobienie wojskowych manier, wojskowego drylu, zapalczywy, przyzwyczajony do wydawania rozkazów. Starzec.
Fragmenty z tym bytem 10
Szablony użycia 231
- …Ale krwi to miała!
- …Cesarzu! Fusmik II, jestem! Gorsza, nie gorsza, nie mówię tego, ale co cesarz to nie hrabia. My nawet mamy, proszę pana nasze cesarskie cięcia!!
- …Fusmiku. Ho, ho, u mnie, w świętej pamięci cesarstwie nigdy nie brakowało magnetofonowej taśmy, ani też makaronu. Wielkie moje mowy, manifestacje, kwiaty od dzieci, wrzawę wiwatujących na rzecz cesarza tłumów wszystko nagrywałem na makaron. Przepraszam. Na taśmę magnetofonową.
- …Lecz teraz, jakby były zielone, r omantyczne…
- …Nie widziałem takich psów…
- …W trójkę ten sam sen?… Przedziwne… System trójkowy w murarce – , zrozumię, ale we śnie? Paradoks…
- …Właśnie?
- „Hola moja panno!”, jak mówią w teatrze. A któż zabroni kolejarzowi teoretyzować? Gdyby jeszcze jakiś rewizjonizm, czy co, ale teorie niosą za sobą zawsze coś nowego. I mięsień w mózgu się rozwija.
- ( ) Tylko wojny na świecie.
- (biorąc bilet) Nr. Pokoju 123. Zgada się? Czy to to łóżko?
- (chwyta kocyk leżący pod prześcieradłem i stara się go wyciągnąć)
- (cicho do Rycerza) Rzuć pan ręką.
- (coś podnosząc z pościeli) Jakby kruszynka od chleba…
- (do Draba III-go) Pan rybak? Ciągnie pan na żywca?
- (do Drabów) Tak. Trzeba natychmiast to łóżko doprowadzić do ładu, a potem pościelić, nawilżyć, trochę… nawilżyć. Zrozumiano?
- (do Hrabiego Felixa) Ten pan mnie obraża!
- (do hrabiego ponuro) Czego się pan śmieje?
- (do hrabiego) Daruję panu F U S M I K.
- (do Hrabiego) Stać! To nie pańskie sfery! To kokota!
- (do Kolejarza I) Co ty pleciesz? Wstawaj! (potrząsa śpiącym) Wstawaj pan! Kontrol!
- (do Kolejarza I) To moje.
- (do Kolejarza III) Pan się zapomina!
- (do Kolejarza III) To pan śpi na moim.
- (do Kolejarza III) zdziwiony) Na pańskim łóżku?
- (do Mesje Rolasa) Cooo?! Tykasz mnie?!!!
- (do Mesje Rolasa) Ja się już niczemu nie dziwię. Oczywiście wina telefonistki Madame Kristiny!
- (do Mesje Rolasa) Tak, pamiętam. XXXXXXXXXXX Do o biadu zawsze się przebierał.
- (do publiczności) To osądzi publiczność.
- (do Rolasa) Nie wiem, co się nam wszystkim stało. Przed chwilą, jakby obudził się we mnie z wierz! Poczułem szalony apetyt, zjadłbym kości Hrabiego, nie przeszkadza mi jego wychudłe ciało, jeszcze teraz czuję ten apetyczny jego hrabiowski zapach.
- (do Rolasa) Ot, co! Właśnie!
- (do Rolasa) Wie pan, mamy lekko dosyć tych pańskich prób. Tu nie teatr. Dniami całymi stoimy na hotelowych stanowiskach po to, by po chwili usłyszeć ten pański przeklęty megafon, a przyjezdnych jak nie ma, tak nie ma. Mamy dosyć tych ciągłych ćwiczeń wyobraźni! Tego poszukiwania świata w nas samych! Malarstwo prymitywów mi nie odpowiada. Wolę Mondriana! Gdyby jeszcze geometria wykreślna, neoplastycyzm – to rozumiem. Ale wciąż to samo. Wciąż ta sama megafonowa taśma.
- (do Rycerza, kłaniając się) … Dziękuję panu…
- (do siebie) …Gdzieś to zdanie już słyszałem…
- (do siebie) Podejrzana historia! Hotel dla zwierząt! Gdzie ja jestem? Czy ja śnię?
- (do siebie) Warjatka. (krzyczy) Gardło!
- (groźnie) Mówię pani pokazać gardło! Baczność! Ze mną nie ma żartów. Kontrolerem kolejowym jestem!
- (kichając) Katar czy Katharsis, wszystko to niepotrzebna gra słów! Zabić ją! Skończyć z tym aktem!
- (konspiracyjnie do Hrabiego) Cicho. On tego zaszczytu i tak nie zrozumie.
- (kontynuuje) (płacząc) Do… cesarzycy! Ja mam tego dosyć. Ja też hotel XXX … mam… Wie pan gdzie mam pański hotel? (chwyta dyrektora za klapy i potrząsa nim) Wie pan?!!!
- (krzycząc) A cesarstwo?! Co z cesarstwem?!!
- (krzycząc) Tylko nie zleć pan! Wsadź pan nogę w komin, żeby pana nie porwało! Piękna Andromeda nie przebolałaby tego!
- (krzyczy) Ja chcę do mamy, ja chcę do mamy!
- (mściwie) Zabiliśmy ją krzesłem. Podziurawiliśmy jak durszlak, przepraszam, jak rzeszoto.
- (nadsłuchując) Jakby wzdychali!
- (nadsłuchując) Już deszcz ustał.
- (nagle) …Ja chcę do mamy! (zaczyna płakać)
- (nieruchomo leżąc) hi, hi, hi, hi, uj, uj, puść… bo pęknę! (wierzga nogami)
- (niespokojnie śpiąc) …Może nogę jej wyrwać?…
- (nieubłaganie) … Gardło! (zbliża się z podniesioną latarnią)
- (obrażony odwraca się tyłem do Draba i ssie palec jak mały chłopczyk) …Brutal!…
- (Oburzony spogląda w jego stronę, po czym znów ciągnie) …Nie puszcza.
- (oburzony) Jakie tam zniknięcie. Sprzątaczka musiała mnie przykryć materacem i już. Łajdaczka!
- (odwracając się gwałtownie do Draba II) XXXXXXX Cooo?!!
- (patrząc w sufit) Kula niebieska była dla niego nie łaskawa . Czego artyleria ziemska nie zrobiła, uczyniła artyleria boska. (wyciąga chustkę, wzruszony wyciera oczy)
- (patrząc znacząco na łóżko) No to co? hej siup?
- (po chwili) Coś mi się wydaje, że to Madame Kristina.
- (podchodząc do okna) Jakby jakaś kula ognista przemknęła w dół po rynnie. (zdejmuje czapkę) To chyba kulisty duch śp. Horiana. (żegna się)
- (podejrzliwie) Zabili ją? A więc jednak?
- (podnosi latarnię) Pani wygląda mi na chorą. Może się pani położy do łóżka?
- (podobnie) Ani teoretyzować!
- (półgłosem, z przerażeniem) Pan już przedtem.
- (przerażony) Tu ktoś jest. A może to cień od latarni? (wstaje, podnosi latarnię) Tu jednak ktoś rzeczywiście jest!
- (przysłuchuje się, słychać znów grzmot) To nie oni! To burza! XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
- (przyświeca latarnią, zagląda do XXX jej ust ) Dobrze. Migdałki w porządku. (klepie ją w ramię ) Ma pani gardło jak tunel. Wjazd czysty.
- (rezolutnie) Powietrze nie umie mówić.
- (rozgląda się) Nieznana stacja. Nieznane miasto. Jakby do obozu wroga człowiek przyjechał.
- (siadając zmęczony) Pardon, Mesje Rolas. Pierwszy raz mi się to zdarzyło. Moja równowaga psychiczna, która imponowała nawet wrogowi, w tym lokalu, została zachwiana. (chwieje się)
- (śmiejąc się) Na… antenę telewizyjną. Niech pan spojrzy na dachy. Mamy XX wiek!
- (śpiąc) … Naprzód! Do ataku! Za mną. Grajcie nam surmy bojowe!…
- (szeptem do hrabiego Felixa) Jak można „pracować na służbie?”
- (szeptem do Hrabiego) Niech pan rozwinie tę kapitalną myśl!
- (szeptem do Rycerza) Jeśli była powódź, to jak on ocalał?
- (szeptem) …a ten był baranem?
- (szeptem) Kładź się pan spać, jeśli pan improwizować nie umiesz!
- (szeptem) Może coś o kolei? Jakieś intymne zwierzenia?
- (szeptem) Może coś o resorach?
- (szeptem) Wodę, to ma on na dachu.
- (także ogarnięty wspólną decyzją) Tak, dziurkaczem!
- (tuląc się do Hrabiego) Chwileczkę! A dlaczego hotel? Dlaczego tak jak na ziemi? Przecież to Metropol! Skąd te nowoczesne meble? Przecież tak wyglądał wówczas tamten hotel naprawdę!
- (unosi papę, zagląda w łóżko, szybko odchodzi, rzuca papę, poczem nerwowym krokiem przemierza pokój tam i spowrotem. Ręce trzyma z tyłu)
- (usiłując się skryć za meblami) Cóż za niespokojne czasy! Wszędzie te draby!…
- (usłużnie kłaniając się – kończy) …Dziadkiem…
- (uśmiechając się do Drabów i grożąc filuternie palcem) Panowie żartują. Oj, oj, wy frywolnisie!…
- (usprawiedliwiając Hrabiego) …Hrabia służył w moich zamkach jako duch!…
- (wskazując na Drabów) A te chamy?XX
- (wskazując na Drabów) Tylko te chamy milczą. Wolą milczeć, niż coś głupio powiedzieć.
- (wskazując na okno) Ot, tam daleko, Jakby na flecie.
- (wycierając czoło chusteczką) …Okropne. Babę zamordowaliśmy.
- (wycierając czoło) Jeszcze drżę. Ufff!
- (wymachując ołówkiem) Odebrać krzyże. Odebrać za karę wszystkie krzyże. Łajdak z pańskiego dziada! On jest odpowiedzialny za niedopilnowanie obudzenia mnie. Mnie cesarza Fusmika II! Głupie niedbalstwo przewróciło całą moją monarchię. Pozbawiło monarchii jej głowy! I co teraz?
- (XXXX XXX) (przerażony tuląc się do hrabiego) …On w poprzednim wcieleniu był chyba lwem…
- (z nadzieją) A okno?
- (z przekąsem) On maluje podłogi!
- (zamyślony) Hodują mnie c esarza XXX w hotelu jak palmę dla reklamy i papierosów jeszcze za to nie dają.
- (zatrzymuje się przed Rolasem) …Tam ktoś dyszy…
- (zauważa Madame Kristinę) Ach, prawda, madame. Rzeczywiście. A wydało mi się, że ma pani wąsy. To ta latarnia rzuca takie dziwne cienie. Już tyle razy prosiłem, żeby nową świeczkę wstawili.
- (zdziwiony) …Pustka?…
- (zdziwiony) Pan znów narzeka na cesarstwo?
- (ziewając) I spać się chce.
- A banki? Pytam o moje banki?
- A co mnie to obchodzi? Co mi to przeszkadza? Acha! Pani narzeczony praktyk, dlatego pani nie lubi teorii.
- A czemu mam nie wierzyć. Dziś trzeba wierzyć, albo udawać, że się wierzy. Wara, nauka i cnota wytyczała zawsze moją drogę.
- A imię dziada?
- A reszta?
- A rozumiem . Pani obłąkana?
- A telefonistka? Kazałem się jej obudzić na następny dzień, rano o 7-mej, nazajutrz po naszej wielkiej bitwie?!
- A więc to wszystko co oglądam, było nierealne?
- Adjutant zapił się?
- Bez.
- Bezczelna!
- CESARZ (delikatnie wyciera ręce o koszulę, chwyta za róg prześcieradła i ciągnie)
- CESARZ (do starca, potrząsając nim) Żyjesz?
- CESARZ (milczy i zwiesza głowę)
- CESARZ Cap?
- CESARZ Cooo?!!
- CESARZ E, nie, to nieprawdopodobne! Czyżbym spał blisko 50 lat?
- CESARZ Imię
- CESARZ Jak to – nie ma?
- CESARZ Właśnie.
- CESARZ Zgoda.
- Cesarz
- CESARZ FUSMIK Widzę, ma pan dzisiaj skłonność do figlów. Wpierw te barometry, a teraz XXXXXXXXXXXXXX jakieś fatalnie brzmiące-Picos.
- Cesarz Fusmik
- Cesarz Fusmik II
- Cesarz Fusmik II (Kolejarz II)
- Cesarz!!!
- Cesarza
- Cesarzem
- Cesarzowi
- Cesarzu
- Chciało się zarobić na łóżku, co? 3 bilety na to samo miejsce, co? Jak na kolei, co? A pieniądze do kieszoneczki, co?
- Chyba nie. Nie żyje. Wątlutki był. Wszystkie soki poszły mu w brodę.
- Co on gada?
- Co za degrengolada!
- Czekamy na pana!
- Czemu mam nie żyć? Dobrze zjadło się wczoraj, wygraliśmy bitwę pod Picos, a dzisiaj przyjmuję hołd Józefa von Bliskitz. Cholerny Józio dostał od nas w skórę. Czemu mam więc umierać?
- Czym, proszę? Pan powiedział coś po francusku?
- drogi Cesarzu…
- Duma jest cechą człowieka.
- Dziwaczne tu stosunki panują. To przecież przemoc! Kindnaperstwo! Biedna matuś – królowa…
- Ee, filozof z pana i to prymitywny. Jakie cugle, jakie zegary? Pan jeździ na koniu? Reperuje pan zegarki?
- Gdzie zginął?
- Gwoździe? Na stoliku? Przy słuchawce? Czy pani jest fakirem. Pani na pewno jest chora. Proszę pokazać gardło!
- Hast recht! Tak. Wszystko przez Madame Kristinę. Gdyby mnie obudziła wówczas, to bym dalej nagrywał o monarchii, na taśmie.
- hi, hi, hi, bo pęknę! Czemu mam nie żyć, uj, hi, hi, hi. (wierzga nogami)
- Hm. Cóż dziwnego, inne jakieś budynki, latarnie, a panowie też jakby przebierańcy. (po chwili) Proszę, zawołać mego adjutanta.
- I co pan z tego ma? Długi, Urząd Skarbowy, kontrolerzy…
- I pieniądze do kieszeni!
- I spać i teoretyzować. Jak człowiek tak długo jak ja, proszę pani, samotnie jeździ, to lubi sobie poteoretyzować.
- Idzie!
- Ja chcę do mamyyy!
- Ja nie, ale Draby.
- Jak mamy to rozumieć?
- Jak to ukradli? W takim razie poproszę o książkę zażaleń!
- Jaki interes?
- Jego Ce sarska mość
- Jego cesarska mość
- Jego Ekscelencja
- Jest pan dosłowny jak nigdy mój przyjacielu.
- Katar czy Katharsis, wszystko gra s łów. Zabić ją!
- KOLEJARZ II (groźnie) Chcesz pani teoretyzować? A może nasz minister się pani nie podoba?
- KOLEJARZ II Bilet pan ma?
- KOLEJARZ II Dziurkować!
- KOLEJARZ II Jak bilet…
- KOLEJARZ II Niech kolega nie jęczy, jak stara baba. (do Madame Kristiny) Proszę obudzić o 7-mej.
- KOLEJARZ II No, no p anienko, już w porządku.
- KOLEJARZ II Panowie! Zabijmy w sobie kompleksy!
- KOLEJARZ II Zabić dziurkaczem.
- KOLEJARZ II Żaden cesarz! Kolejarz jak kolega, to znaczy jak wy przyjacielu. Kolega ma bilet na to samo miejsce.
- Kolejarz II
- Kolejarza II
- Kolejarza II)
- Książkę zażaleń proszę.
- Kto trzepnął?
- Mam nadzieję, że nie chodzi panu o ostatnią wojnę cesarstwa?
- Mnie cesarza Fusmika II
- Może pan służyć w hotelu, tak jak ja.
- Na deszczu?
- Nazwisko?! (zapisuje)
- Niby ja umarłem?
- Nie ma pan kolego, papierosa? Jakiegoś choć peta?
- Nie rozumiem. Wiem, że mogę zacząć karierę służąc w dragonach, no, w najgorszym razie w artylerii, no nie ch będzie w piechocie, lecz w hotelu? Nie rozumiem.
- Nie, jak ja.
- Nie, nie pamiętam.
- Nie. Ja tylko tak. Zresztą to nie ja, a oni.
- Niestety, nie.
- Niż, co?
- No, dobrze. Niech się pani już nie obawia. (do Kolejarza I) Dobrze, że choć z jednej branży jesteśmy. Niech się kolega podsunie. Kolegi ciało niech leży z tamtej strony, a ja tu. Nogi czyste?
- Noe? Noe? Gdzie ja to już słyszałem! Czy on nie był oby generałem? Nie. Tamten miał w sobie coś ze zrazów. Nelson. Tak. Nelson.
- O czym?
- O nas? (słychać pukanie)
- Och, zapomniałem, że nie. (pauza)
- Oczy jak latarnie? Oszalałeś, mój przyjacielu?
- Oj, panienko, nie podoba mi się ta cała historia. Jak można sprzedawać 2 bilety na to samo łóżko? Przecież to nie pociąg, a hotel.
- Pan śmiał spać na mnie? Pan przygniatał mi brzuch przez blisko 35 lat? Pan to uczynił? Sakreble, pan jest, że tak powiem – świnia. Książkę zażaleń proszę. Wpisać tego pana! (wskazuje na hrabiego)
- Pan wstydu nie ma, młodzieńcze.
- Pan zawsze wesoły, panie hrabio. Pamiętam jak pan księżnej włożył XXXXXX meduzę do łóżka.
- Pani jest obłąkana, doprawdy. (do siebie) Gdzie ja ją już widziałem. Pamiętam ją jak przez dziurę w płocie.. Niewyraźnie. I ten wczorajszy sen, że byłem cesarzem! Mój boże, jakby sobie człowiek z chęcią dalej pośnił. (do Madame Kristiny) Łóżko jest?
- Pani? Zgasić! (ziewa) Proszę zgasić, bo pociąg się wykolei.
- Pfuj, jak pan brzydko mówisz: Roztrajbujesz! Za moich czasów…
- Piękny tytuł na książkę: „Gdy wstaje zwierz”, albo „gdy budzi się zwierz”. Lubię kryminały, n.p. taki „Hamlet”…
- Po co pani mówi ? (zbliża się i przygląda się jej) Myśmy się, chyba z panią już gdzieś spotkali?
- Prawda. Publiczności nie ma, może zawita do hotelu. A może przyjedzie jakiś gość!? On mnie oceni uczciwie!
- Prawda. Tak dziwnie świeciły panu oczy…
- Przestań pan wreszcie wspominać historię mojej małżonki. Wówczas chodziło tylko o żart. Inaczej bym nigdy na to nie pozwolił.
- Rycerz Tak. Rozumiem pana. No to do roboty. A co z mieczem?
- Same usta pani chodzą? Daleko?
- Siąpi, siąpi ten deszcz, a niech to wszyscy djabli! Pamiętam , jak byłem na arabskim froncie, to też padało. Boska artyleria, pioruny, to ci jak przyłoży, mój boże! Pamiętam ja jeden pasażer w czasie burzy siusiał na szyny. Piorun uderzył o 100 kilometrów, a jego spaliło.
- Sodowa? Dziękują. (pije wodę)
- Spaliło na węgiel kamienny.
- Spałeś na Cesarzu? Nie rozumiem…
- Stanie pan na dachu przy kominie, miecz podniesie w górę, a każdy piorun zejdzie po mieczu przez komin do pieca.
- Staram się nie rozumieć. Nic więcej. To moja gra.
- Tak. Ofiara na rzecz ludzkości, mój panie. Trzeba coś ludzkości dać. Jedni dają nową modę, inni tylko własną historię.
- Ten człowiek myśli o jakimś teatrze amatorskim. To nienormalne w naszych sferach. Nigdy na nim nie oprę mego cesarstwa! A starał się o rękę mojej córki!…
- Też cap?
- To metafora. My bohaterowie legendami wychowujemy pokolenia…
- To moja szkoła!
- To nie kocyk. To papa.
- To skandal! I co teraz!? Pytam się, co teraz?! Panie, czy pan wie kto ja jestem? Czy pan wie, co panu grozi, panu, kierownikowi tego hotelu? Budzenie klientów, brak książki zażaleń…
- To tylko wiatr i woda szumi w rynsztokach. Może, by wyskoczyć po zbroję Horiana?
- Trudno porównać wprost z rolą Cesarza!
- Umyty! Lecz to nie pozbawiło mnie uczuć rodzinnych do cesarzycy, matki mojej ukochanej!
- Uodpornienie? Na co?
- Wasza Wysokość
- Ważne, nie ważne, nie w tym rzecz, lecz sprzedano 2 bilety na to samo miejsce. (potrząsa ramieniem śpiącego)
- Wolałbym ściskać starego trupa, niż pańskie ciało. Tfu!
- Wolę szanować zieleń w parku Depcę po pańskiej siwej głowie.
- Zaraz to widać.
- Zawsze trochę przy ogródku pracowałem. Matula Królowa szalała na punkcie rzodkiewek.
- Zgadza się. A skąd pani o tym wie?