Film ukazujący heroizm walk powstańczych i agonię miasta po upadku powstania, na który złożyły się cudem ocalałe materiały filmowe kręcone przez operatorów Naczelnego Dowództwa Armii Krajowej, uzupełnione zdjęciami z archiwów niemieckich. Pokaz premierowy odbył się 23 kwietnia 1950 r. w Washington Irving High School na Manhattanie w Nowym Jorku. Z notatek dziennikowych Lechonia wynika, że już 7 lutego 1950 r. napisał „krótkie przemówienie dla prezydenta Zaleskiego, rozpoczynające film o powstaniu”; jego autorstwa była też narracja, stanowiąca komentarz do sekwencji obrazów opatrzonych jedynie muzyką, którą w trakcie pokazów recytował albo sam poeta, albo Leszek Pawłowicz, aktor nowojorskiego Polskiego Teatru Artystów. Z filmem tym od kwietnia do września 1950 odbył Lechoń (podobną jak wcześniej) turę po okolicach Nowego Jorku, na Long Island, w stanie New Jersey i w Filadelfii. Zob. też B. Dorosz, Skamandryci na emigracji w świetle najnowszych badań w archiwach amerykańskich, (Nowy Jork – Chicago – Stanford w Kalifornii), w: Meandry Skamandrytów, red. W. Appel, Toruń 2011, s. 23–48.