Komentarz w korespondencji Skamandrytów

(1883-1950), dziennikarz, publicysta, literat, polityk (zob. biogram: PSB, t. 34), studiował prawo w Genewie, Lozannie i Odessie. W latach 1911-1915 redaktor naczelny tygodnika „Prawda”. W grudniu 1919 r. wziął udział w wieczorze grupy Skamander. Wiosną 1920 r. uczestniczył jako dziennikarz w wyprawie kijowskiej. Przetłumaczył wówczas pracę G. H. Chestertona Polska a bolszewizm (Warszawa 1920). Był też autorem jednej z pierwszych publikacji propagujących kult Naczelnika pt. Jak Józef Piłsudski walczył o Polskę. Życie i czyny (Zamość 1920). W latach 1923-1926 przebywał we Włoszech; w 1923 r. był referentem prasowym poselstwa RP przy Kwirynale, następnie korespondentem „Robotnika”. W latach 1933-1937 redaktor naczelny „Kuriera Porannego”, w 1937 współzałożyciel Klubu Demokratycznego w Warszawie. W okresie międzywojennym ogłosił kilka recenzji i artykułów o twórczości Kazimierza Wierzyńskiego,  m.in. Kazimierz Wierzyński – zarys krytyczny, „Pamiętnik Warszawski” 1930 z. 4-5, Élan vital na greckim pomniku świata. Kazimierz Wierzyński w nowych granicach świata, „Wiadomości Literackie” 1930 nr 38 (recenzja z tomów: Rozmowa z puszczą oraz Pieśni fanatyczne), w „Kurierze Porannym” 1934, nr 13 (recenzja z tomu Gorzki urodzaj). W 1944 r. był kierownikiem resortu kultury w PKWN, w latach 1945-1947 ministrem spraw zagranicznych, w latach 1945-1949 przewodniczącym Stronnictwa Demokratycznego. (Beata Dorosz)

Komentarz w edycji korespondencji Marii Dąbrowskiej i Anny Kowalskiej

(1883–1950), działacz polityczny, publicysta, syn Stanisława i Józefy z Cichewiczów, przez matkę spowinowacony z Dąbrowską. W latach 1911–1915 redagował tygodnik „Prawda”. W 1937 r. był współzałożycielem Klubu Demokratycznego w Warszawie, następnie Stronnictwa Demokratycznego. Podczas okupacji niemieckiej przebywał początkowo w Białymstoku, potem we Lwowie, ostatecznie zamieszkał w Krzemieńcu. W 1942 r. wraz z żoną Ireną z d. Kopczyńską został aresztowany i był więziony przez osiem miesięcy. W 1944 r. podjął współpracę ze środowiskiem Związku Patriotów Polskich; na zaproszenie Wandy Wasilewskiej wyjechał do Moskwy. W lipcu 1944 r. został kierownikiem Resortu Kultury i Sztuki Pkwn, wchodził w skład Krajowej Rady Narodowej. Od grudnia 1944 r. był ministrem kultury i sztuki, a w latach 1945–1947 ministrem spraw zagranicznych. Wchodził w skład delegacji polskiej biorącej udział w konferencji w Poczdamie (17 lipca – 2 sierpnia 1945 r.), jako delegat polskiego rządu podpisał 16 października 1945 r. w Waszyngtonie Kartę Narodów Zjednoczonych. Od 1947 r. poseł, minister bez teki w rządzie Józefa Cyrankiewicza. (Sylwia Chwedorczuk)