Komentarz w edycji korespondencji Skamandrytów

(1906-1984) historyk sztuki, profesor UJ, w czasie II wojny światowej przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie m.in. kierował Biurem Rewindykacji Strat Kulturalnych przy Ministerstwie Prac Kongresowych w Londynie; zbierało ono informacje przesyłane przez archiwistów, muzealników i bibliotekarzy z okupowanego kraju oraz przekazywało je w formie opracowań i raportów rządom alianckim na Zachodzie. Pierwszy taki raport powstał już na początku 1940 r. i odnosił się do strat zadanych przez okupanta niemieckiego w 1939 r. W 1944 r. pod redakcją K. Estreichera wydano tom pt. Straty kultury polskiej. Katalog strat kultury polskiej pod okupacją niemiecką 1939-1944. Pod ps. Dominik Węgierski drukował w „Wiadomościach Polskich” i „Nowej Polsce”. Zob. M.K. Schirmer, Na tropie zagrabionych skarbów polskiej kultury. Karol Rafał Estreicher (młodszy), w tegoż: Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę, Warszawa 2017; D. Matelski, Karol Estreicher jr (1906-1984) na uchodźctwie w latach II wojny światowej, w: Z Ojczyzny do Obczyzny. Doświadczenia uchodźctwa polskiego, red. R. Kleśta-Nawrocki, M. Lutomierski, A. Trapszyc, Toruń 2019, s. 225-258. (Beata Dorosz)

Komentarz w edycji korespondencji Marii Dąbrowskiej i Anny Kowalskiej

(1906–1984), historyk sztuki, bibliograf. Podczas II wojny światowej jako sekretarz premiera RP na uchodźstwie gen. Władysława Sikorskiego kierował Biurem Rewindykacji Strat Kulturalnych w Londynie; w 1944 r. pod jego redakcją ukazało się zestawienie pt. Straty kultury polskiej pod okupacją niemiecką 1939–1944. Po wojnie wrócił do Polski; kontynuował misje rewindykacyjne w kraju i zagranicą; redagował i uzupełniał dzieło swojego ojca Karola Estreichera (1869–1939) Biblio­ grafia polska (zeszyt 1, t. 34, 1951, reedycja t. 1–14, 1957–1989). (Sylwia Chwedorczuk)