Drogi Żuczku!
Wyobraź sobie, co za niespodzianka. Wczoraj wróciłem z New Yorku i zgadnij, kogo zastaję w Sea Cliff? No, sam zgadnij? Horzyca!!! Doskonale wygląda i pełen projektów. Wiesz, jaką ciekawą ma myśl? Chce napisać dramat o Salome(prawda, jakie to niebanalne!), ale uważa słusznie, że na to, aby to miało kolor lokalny, musi konieczne poznać Palestynę. Jedzie tam na dwa lata za pieniądze Hrabiny^[1]. Stasia wyszła za Kubina, pamiętasz, tego co miał PicadoraNa początku lutego 1919 r. grupa ta połączyła się z Klubem Futurystów „Czarna Latarnia”, a wspólne zebrania artystyczne przeniesione zostały do podziemi Hotelu Europejskiego, zwanych Jamą, do których wchodziło się przez sklep gastronomiczny Jana Kubina, w nowym miejscu kawiarnia przetrwała jednak zaledwie do kwietnia 1919 r. w podziemiach Europejskiego. Szczęsny Rutkowski pisał do mnie, że wraz z Radosławem Krajewskim wydają teraz pismo literacko-ludowe pt. „Bogać tam”, przy czym puścili dwie ulotki bardzo ostre pt. „Łońskiego roku” i „Danaż moja dana”. Rozumiesz dobrze, co mają na myśli. Tadzio Raabe żyje ze SłonczyńskąWspominała ją 15 maja 1923 r. w swoich Dziennikach Anna Iwaszkiewiczowa: „byliśmy na przyjęciu u Słonczyńskich. Zabawna dziewczyna ta Słonczyńska. Zdaje mi się, że ona rzeczywiście ma się za wielką poetkę. Zresztą byłaby miła, żeby nie to przekonanie o swej wielkości. To po prostu nieszczęście takie przejęcie się swą rolą geniusza w jakiejkolwiek dziedzinie” (cyt. za: A. Iwaszkiewiczowa, Dzienniki i wspomnienia, do druku podała M. Iwaszkiewicz, oprac. P. Kądziela, Warszawa 2012, s. 32). Jarosław Iwaszkiewicz zapamiętał urządzane przez matkę poetki – Wandę z Jarockich Słonczyńską „obiady z czytaniem wierszy, na które trzeba było przychodzić we frakach i wieczorowych sukniach” (cyt. za: J. Iwaszkiewicz, Marginalia, Warszawa 1993, s. 63).. Wiesz, okazało się, że Słubicka żyje. Wprawdzie umarła piętnaście lat temu, ale okazało się, że był to tylko potwornie silny letarg, tak że odkopano ją w znakomitym stanie i tegoż wieczora po odkopaniu grała Panią Dulską. Można sobie wyobrazić wrażenie w Warszawie. Bierut udekorował ją „Polonia Restituta 1 s z e j k l a s y ”. Wiesz, pisał do mnie Fiszbin. Prosi o paczki, tylko żąda, żeby odnieść je do domu. Ogromnie duży ruch w lingwistyce. Nitsch napisał niezwykle wnikliwą broszurkę pt. Szczanie i przypu-szczanie. Szkic porównawczy. Jest to tylko parę kartek, ale podobno szalenie esencjonalne. Słyszałeś już pewno, że Borman stoi na czele wojsk w Palestynie pod nazwiskiem Borman-KomorowskiZapewne żartobliwe nawiązanie do I wojny izraelsko-arabskiej z przełomu 1947 i 1948 r.. Jak widzisz, pełno zmian i szalone ożywienie. Mógłbym Ci tak godzinami jeszcze pisać, ale resztę rezerwuję na osobiste zobaczenie. Mój drogi! Bardzo Ci dziękuję za wizję wizyty u Was, na którą mam szalony apetyt, ale boję się, że nic z tego nie wyjdzie^[2]. Pani Jordanowa jest „związana dziećmi” i teraz urządzaniem domu. Henryk dla zasady nie puści Zosi^[3]. Mówisz Miś! Czy naprawdę? Mój drogi! Daj mi zebrać myśli – bardzo bym chciał wpaść na jakiś week-end, jeśli już nie jest możliwe, byście tu przyjechali? Co powiesz o Churchillu? Bismarck nie powiedział nic gorszego, Stalin nic podobnego. Powiedz Kasi, że naród mówiący językiem, który ona tak wielbi, wydał wprawdzie Shakespeare’a, ale jest to naród największych chamów i zbrodniarzy. I cały świat wie o tym od dawna. Uważam, że Anders powinien odesłać wszystkie ordery i choćby na przegrane wytoczyć proces Churchillowi. Ja sam wysyłam list i myślę, że w s z y s c y Polacy powinni posłać takie listy, tak żeby „Times” i „Life” dostawali przez pół roku przynajmniej po sto listów na dzień. Poza tym Kongres powinien zadepeszować do Churchilla, iż pięć milionów Amerykan [!] uważa, że istnienie Imperium Brytyjskiego jest szkodliwe dla kultury. Bo Churchill – to Anglia. I do tego najlepsza Anglia. Bo Anglia – to kraj, którego najwięksi pisarze byli krwawymi satyrykami własnego narodu, którego wszyscy królowie do Wiktorii byli zbrodniarzami albo kretynami, to naród, który n i c z e g o nie zrobił dla ideałów. – Won, won z tym gównem gigantycznym – a tego kosmicznego deliryka zbić po mordzie tak, żeby leżał w rynsztoku i rzygał przez tydzień^[4]. Mój drogi! Piszę powieść, piszę d z i e n n i k (à la GideWiadomość Lechonia o pisaniu codziennych notatek już w tym czasie wywołuje pytanie o kompletność jego Dziennika, jaki znamy w wersji opublikowanej (Londyn: Wydawnictwo „Wiadomości”, t. 1 – 1967; Nakładem „Wiadomości” i Polskiej Fundacji Kulturalnej, t. 2 – 1970; Nakładem Polskiej Fundacji Kulturalnej, t. 3 – 1973; wyd. krajowe w oprac. R. Lotha, Warszawa t. 1–2 – 1992, t. 3 – 1993), a który rozpoczyna się od zapisków 30 sierpnia 1949 r. (zatem ponad rok później); w badaniach nad życiem i twórczością Lechonia problem ten pojawia się po raz pierwszy, a analizowane dotychczas archiwalia nie wskazywały na istnienie wcześniejszych notatek dziennikowych; zachowany w Bibliotece Polskiej w Londynie oryginał dziennika, na który składają się 22 rękopiśmienne zeszyty, rozpoczyna się od tej samej daty co wersja publikowana. Nie można też wykluczyć, że była to informacja-zapowiedź (czasem pojawiały się takie u Lechonia), wiadomość o zamiarach, a nie o faktycznych działaniach. Gdy jednak poeta podjął już ten codzienny obowiązek, jego dziennik różnił się zasadniczo od niemal ekshibicjonistycznego w charakterze dziennika Gide’a; pisał bowiem Lechoń (7 września 1949): „Pisać w tym dzienniczku wszystko? Nie mówić o pewnych rzeczach – to nie zawsze hipokryzja, czasami to także przezwyciężenie ich – naprawdę. Jeśli naprawdę będzie potrzeba tych zwierzeń – potrzeba dla rachunku z sobą lub dla oswobodzenia się – myślę, że potrafię pisać wszystko” (Dziennik, wstęp R. Loth, Warszawa 1992, t. 1, s. 34–35). – jeśli tak można powiedzieć), mam kwasy w żołądku, osłabione serce i chcę jechać do Paryża albo do Persji, gdzie mnie proszą Wileyowie. Była tu Ewa Curie Wiadomość dla Wierzyńskiego o jej pobycie w Nowym Jorku była nieco spóźniona, bo już 12 kwietnia 1948 r. Lechoń pisał do Grydzewskiego: „Była tu Ewa Curie […]. Zrobiła mi szalony apetyt na Paryż i jeśli Ty tutaj nie przyjedziesz – to ja […] wybiorę się w Wasze strony” (M. Grydzewski, J. Lechoń, Listy 1923–1956, dz. cyt., t. 1, s. 178). tak szalenie dla mnie miła, napraszająca się listów i polska, że Zosia Kochańska powiedziała, że chyba ma dla mnie coś więcej niż przyjaźń. I przyznam Ci się z całą skromnością, że sam tak myślałem^[5]. Przeciętnie pół tygodnia spędzam u Henryków, gdzie jest tak, jak wiesz – ale poza tym życie – życie rzeczami polskimi, nieszczęściami i marzeniem. Bardzo, bardzo się do Was stęskniłem i jeżeli ponowisz zaprosiny – to skwapliwie przyjadę. Jeśli będziesz miał tego ZawodzińskiegoPrawdopodobnie chodzi o informację z niezachowanego listu Wierzyńskiego o korespondencji Grydzewskiego z Zawodzińskim, którą redaktor „Wiadomości” udostępnił przyjacielowi do lektury (jest o tym mowa w listach wymienianych przez Wierzyńskiego i Grydzewskiego w analogicznym okresie)., to zaraz przyślij, bo zrobiłem się strasznie łapczywy na przyjemności. Powiedz Kasi, żeby mnie kochała – bo ja ją szalenie. Ściskam Cię mocno, Aubrey Was pozdrawia Leszek