18 maja 52.
Kochany Mietku,
List Twój nie wyjaśnił mi tajemnicy, z kim jeździłeś do Włoch, proszę Cię, nie rozdrażniaj mnie i napisz zaraz wszystko jak na spowiedzi. Nie pojmuję Cię, że wolałeś wybrać Włochy zamiast nas i wydałeś pieniądze na wskrzeszenie, przyznaję, wspaniałej, ale jednak przeszłości, a nie skusiło Cię, by zetknąć się z jedynymi żywymi, szlachetnymi i rozsądnymi ludźmi, którzy jeszcze pozostali po minionej epoce. Zosia prosiła mnie, by Ci powiedzieć, że nie ma już zajęcia i gdybyś przyjechał, mogłaby Ci poświęcić wszystek czas. Powtarzam dosłownie. Czy znasz powieść Hutchinsona Journey with StrangersNa okładce jednego ze wznowień wspomnianej powieści (w wydawnictwie Faber&Faber) znalazł się następujący tekst reklamowy: „Poland, 1939. It is the Russian occupation, no the German invasion, which destroys the aristocratic Kolbeck family. In 1940, they and the hundreds of thousands of Poles are driven like cattle into the wastes of Siberia where they are forced to labor for the cause of «democracy». Stephanie’s husband offended the files of blood and class when he brought her into the family. Now she has to fend for herself amongst people who not count her inferior, but who harbour a dark secret from the past. During the horrific journey from Siberia to the northern borders of Persia, Stephanie loses nearly all those she loves. But through her eyes and through her bravery, it’s possible to perceive an answer to what would otherwise appear a total indictment, not of particular individuals or countries, but of humanity itself” [przekł.: Polska, 1939 r. To rosyjska okupacja, a nie niemiecka inwazja, niszczy arystokratyczną rodzinę Kolbeck. W 1940 r. oni i setki tysięcy Polaków zostają wywiezieni jak bydło na pustkowia Syberii, gdzie zmuszani są do pracy na rzecz „demokracji”. Mąż Stefanii obraził więzy krwi i klasy, kiedy wprowadził ją do rodziny. Teraz ona musi się bronić wśród ludzi, którzy nie tylko uważają ją za gorszą, ale ukrywają mroczny sekret z przeszłości. Podczas straszliwej podróży z Syberii do północnych granic Persji Stefania traci prawie wszystkich, których kocha. Ale jej oczami i dzięki jej odwadze można dostrzec odpowiedź na to, co w przeciwnym razie pojawiłoby się jako totalny akt oskarżenia, nie poszczególnych postaci lub krajów, ale samej ludzkości].? Skąd on wziął materiał o Polsce, czy wiecie coś o tym? Czy mógłbym Cię prosić o książkę Lehra-Spławińskiego Język polski? W sprawie Pegaza porozumiem się z Weintraubem. Posłałem mu Parandowskiego, którego ma Ci odesłać po przeczytaniu. Ściskam Cię serdecznie, napisz trochę plot.
Kazimierz