Goetel Ferdynand

Komentarz w korespondencji Skamandrytów Komentarz w korespondencji Marii Dąbrowskiej i Anny Kowalskiej

Komentarz w korespondencji Skamandrytów

(1890–1960), prozaik, dramatopisarz, publicysta (zob. biogram: WPPiBL, t. 3). Podczas okupacji niemieckiej w Warszawie pracował w zarządzie stołówki Rady Głównej Opiekuńczej w Warszawie; jako jeden z nielicznych pisarzy polskich poddał się rejestracji w hitlerowskim Propaganda-Amt w Warszawie. Uczestniczył w tajnym życiu literackim; w latach 1943–1944 współredagował z Wilamem Horzycą konspiracyjny miesięcznik „Nurt”. W 1943 r. w porozumieniu z Delegaturą Rządu RP na Kraj był członkiem delegacji, powstałej z inicjatywy władz niemieckich, która wyjechała do Katynia po odkryciu grobów polskich oficerów. Po upadku powstania warszawskiego przeniósł się do Krakowa. Oskarżony o kolaborację z okupantem, poszukiwany był listem gończym. W grudniu 1945 r. nielegalnie opuścił Polskę i przez Czechosłowację i Niemcy udał się do Włoch, gdzie został oficerem oświatowym 2. Korpusu Armii Polskiej. Od 1946 r. mieszkał w Londynie. Zob. M. Bajer, Był pierwszym świadkiem, „Tygodnik Powszechny” 1989 nr 1; M. Danilewicz Zielińska, Ferdynand Goetel w oczach Warszawy i Londynu, „Kultura” (Paryż) 1989 nr 11; Katyń: Ferdynand Goetel przed komisją Kongresu USA, z ang. przeł. J. Malewski [pseud.; właśc. W. Bolecki], posłowie J. Malewski [W. Bolecki], „Kultura Niezależna” 1990 nr 61/62.

Komentarz w korespondencji Marii Dąbrowskiej i Anny Kowalskiej

Ferdynand Goetel (1890-1960), prozaik, dramatopisarz, publicysta. Po wybuchu I wojny światowej został deportowany do Taszkientu, w 1921 r. przedostał się do kraju. W latach 1926-1933 prezes polskiego PEN Clubu, w 1932 i 1939 ZZLP. Podczas okupacji niemieckiej brał czynny udział w konspiracyjnym życiu kulturalnym, wchodził też w skład Zarządu Stołówki Rady Głównej Opiekuńczej, zwanej Kuchnią Literacką. W latach 1943-1944 był współredaktorem podziemnego pisma „Nurt”. W 1943 r. w porozumieniu z Delegaturą Rządu RP na Kraj wszedł w skład delegacji badającej groby polskich oficerów w Katyniu. We wrześniu 1944 r. opuścił Warszawę, krótko przebywał w obozie przejściowym w Pruszkowie, następnie udał się do Krakowa. Po wojnie, w związku ze „sprawą katyńską” oskarżony był o kolaborację z Niemcami i poszukiwany listami gończymi; ukrywał się m.in. w jednym z krakowskich kościołów. W grudniu 1945 r. przedostał się do Włoch, w 1946 r. zamieszkał w Londynie. W czerwcu 1989 r. zarząd polskiego PEN-Clubu stwierdził całkowitą bezpodstawność zarzutów skierowanych przeciwko pisarzowi. Opublikował m.in. Przez płonący Wschód (1924), dramat Samuel Zborowski (1929), reportaże Pod znakiem faszyzmu (1939), wspomnienia Czasy wojny (1955), Patrząc wstecz (1966).