- jako Helion (2)
- jako Eolion (1)
- jako Kanclerz (2)
Wszystkie właściwości artefaktu
Ja; com ojczyznę włonił
J całą nosił
Tu w sercu w sobie
Lezę w skrwawionym grobie
Zadną w narodzie wzmianką
J chwałą nie uczczony
Lezę w grobie czerwony
Scięty gdzieś pod Lubranką
Krakowa
Pod bramami przedmieścia
A oto moja głowa
Gdzie biją psy i woły
swiadek
Jako swiadek oczewisty
Ktora przez potok krwisty
Oswiadcza. — Kto... zaprzeczy?
Dawniej w polszcze bywało
Kiedy król zabezpieczy
Jakie szlachcica ciało
Ciało... bo duch człowieczy
Do krola nie nalezy
To człek uczciwy lezy
W łozku ... swoim spokojnie
Jeśli mrze, to smierć sroga
Przychodzi mu od Boga
Albo li tez na — wojnie
mu błyska
W ogniu szabel się jawi
Lecz kat — jeszcze mi drzy ciało
Lecz kat co za gardziel ściska
w J budowę doskonałą
Ktora jest Chrystusa wzorem
Jak rzeznik wali toporem
J rujnuje — razem sławe
Lecz kat w ręce plugawe
J zimne bierze człowieka
Na kark szlachcica kl[adzie]
Wyjmuje topor i czeka
Aż człowiek..... skonczy pacierze
Bo jeśli w polsce kanclerze
Byli katami — to kaci
Serce Chrystusowych braci
Mieli dla ludzi ścinanych
Bo i ten.... jeden z wybranych
J spity winem Cherezu[?]
Czlek jakiś — powiem — litosny
Czekał az wyrzeknę Jezu
A gdy ukrzywdeniem głośny
Klęcząc na drzącym kolanie
Zawołałem Jezu — panie
To zamiast ciąc.... nieprzytomny
Już prawie stojąc z zamachem
Zdjęty Jezusowym strachem
Miecz swoj porzucił ogromny
J uciekł... jak od baranna
Nie smiejąc dorżnąć — ofiary
Więc sługa tego szatana
Jakiś jego lokaj szary
w laskę
Co pewnie szuka Boga nie wierzył
Mieczem mię srogim uderzył
Po mojej czerwonej dołmie
J nadciął — a potem ściął mnie
Więc oto cała straszliwość
Jest mego zgonu i męki
Gdzież — Pan Bóg i sprawiedliwość
Bo jeśli ja z jego ręki
Poniosłem śmierć sprawiedliwą,
To niech mi ojczyznę żywą
Pokaże?… Niech ją obudzi,
Niech mi ją z serca wyrzuci,
Niech odda — to się pocieszę;
Albo niech życie wróci,
Odda tamten wiek — i ludzi,
I głowę moją — to wskrzeszę,
Choćby jej nie było u Boga.
Mości Panowie — to jest bardzo sroga
Suplika na mnie — kto mię tu oskarża,
Jakiś buntownik… któremu łeb zdjęto.
A to was wszystkich, jak widzę, przeraża
I czyni bladych. — Więc zaduszne święto
Będą tryumfem mieli wichrzyciele.
W domu mię porwał…
Ale w cudzym ciele
Jako złodzieja…
W najwyższym na ziemi.
Więc przyszedł do mnie z ogniami złotemi,
Przeraził strachem… strzaskał krzyż w kaplicy,
Buchnął płomieniem — porwał w błyskawicy
I tu postawił — skarży — o co skarży?
Wszak byłem wtenczas jak bocian na straży
W moim narodzie pierwszy — czujny, groźny
Kanclerz pokoju — a hetman oboźny,
Stróż krwi i prawa… Niechby się mogiła,
W polu ze szwedzkich kości usypana,
Tu na mnie usty setnemi skarżyła,
Że z mego pola i z mojego dzbana
Tę śmierć karmiłem, która na mym żołdzie
Żyjąc… broniła państwa swoją kosą,
Więc niechaj wszystkie tu sztandary zniosą,
Które ojczyzna ma ode mnie w hołdzie,
A przed człowiekiem, co łeb krwawy niesie,
Pójdę… i skryję się jak w czarnym lesie,
W tym lesie chwały… A to jest męczarnią
Niezasłużoną, że mię z tą latarnią
Ten szlachcic goni… Wszakżem go ostrzegał,
Ale mi jak gwóźdź… on wszędzie dolegał,
Ale mi jak kot wszędy skakał w oczy,
Ale mi ten łeb, co się teraz broczy
I już się karku tłustego nie trzyma,
Ciągle jak słońce stawiał przed oczyma
I piekł mię jakąś zaporoską sławą…
Więc raz mi zabiegł w ulicę jaskrawą
Ogniem… a pełną krakowskich rzeźników.
Proszę was — jeśli który z nieboszczyków
Był tam — niech świadczy… drogę mi zajech[ał].
Proszę go gestem: zjedź… a on do g[óry]
Laską, na której diabeł się uśmiechał,
Wielki łeb — koral — ognistej purp[ury],
[kontynuacja k.18r]
O smętny o kochany, srodze ty oszukany
O smętny, o kochany, srodze ty oszukany