Przechodził z wojskiem..... z tęczy mając bramę
A swiadkiem czynu tylko słonce same
Więc kiedy przyjdzie, dla nowego losu
Przybrawszy ciało.... miej klucz co odmyka
A w jednym ciele znajdziesz męczennika
Ktory wyleciał z płomiennego stosu
Gdzie ciało swoje i kość suchą twardą
Porzucił katom z powagą i wzgardą
Drugi ci powie.... że zna wszelkie prawo
A już duchowych tylko praw posłucha
J zaprzeczenie ci położy z ducha Ktore na rzekach całych będzie ławą
Przeciw ktoremu ty nic ręką krwawą J zaprzeczeniem jedna się polozy
Nie zrobisz.... chocbyś piorun trzymał w ręku
Trzeci — poznasz go po łzach i po jęku
Z jakiej nieszczęsnej ojczyzny przychodzi
Gdzie się nie krzewi nic — i nic nie rodzi
Wszystko trzymane pod cielesną ryzą
A wielkie duchy, same siebie gryzą i kują pod formy fortecą
Tęsknią — i gwiazdy im zadne nie swiecą wylecą
A gdy z ciał wyjdą— to do Polski lecą
Odetchnąc... jako błękitem... sokoły
Coż ty robiłeś tam z twojemi szkoły?
Jakimże sztukom tyś był za obrońce?
Gasić ty piorun — czy objaśniać słonce
Przyszedłeś... Klijent moj gdy stawiał stoły
To w stołach było piękności sumnienie
Złocone chleby — złocone jelenie
Ten kanclerz… był to jakiś duch straszliwy,
Duch tem straszniejszy, że się prawa trzyma
Z odwróconemi na przeszłość oczyma…
A tem straszniejszy, że z ogromnym czołem…
U innych duchów… ten duch był aniołem,
Albowiem trzymał zawsze miejsce przednie,
A jego rozum stał za przepowiednie.
U nas — jak lampa zagaszona swędził,
Za nami z tyłu stał… za nami pędził 〉
— To jeszcze… Adwokat
Małe są rzeczy… to was krew ruszyła.
Tę krew już dawno gdzieś ziemia wypiła,
Grobowiec dawno już chwastem szeleszcze,
Lecz oto ten duch miał źrenice wieszcze…
〈 I widział wiele rzeczy w ducha zorzach…
Słuchajcie… kiedy błąkał się po morzach,
To Amfitryty o niego dbające
Wzięły go… na swe muszle jak miesiące
Srebrne… i [w] pieśniach głębokiego żalu
Zawiodły w ciche i podwodne groty,
Gdzie jego cicha twarz… i kontusz złoty,
I koralowe… żupana wyloty 〉
Amfitryty go wodziły po morzach
I na różanych mu przyszłości zorzach
Pokazywały koralowe trumny.
On jednak… Cezar polski… śmiały, dumny,
Podobny dawnym rycerskim pół-Bogom,
Przeciwko trumnom i przeciwko trwogom
Szedł naprzód, słysząc głośne bicie łona.
Nieprawdaż, krwawcze… że ci ta czerwona
Trumna zabiegła nieraz w oczach drogę
I rzekła tobie: stój — a ty: nie mogę.