Przemiana 1999/ Lidia Amejko

Nachylając się nad Senso, Lekarz II przystępuje do badania: najpierw specjalnym młoteczkiem uderza delikatnie w określone punkty ciała, sprawdzając odruchy mięśniowe, potem ogląda dno oka przy pomocy oftalmoskopu. W końcu bierze igłę i kłuje nią twarz Senso symetrycznie po obu stronach.

Lekarz II

(szeptem)

Czuje pan?

SENSO

Boli...

Lekarz II

To świetnie! Byłoby źle, gdyby... nie bolało.

SENSO

(z błyskiem zainteresowania w oczach)

Naprawdę?

Lekarz II

Oczywiście! To całkowicie normalna reakcja! Każdy tak reaguje!

SENSO

Każdy?

Lekarz II

Każdy ZDROWY człowiek powinien reagować tak jak pan!

SENSO

Ale przecież ja...

Lekarz II

Rzecz jasna, istnieją pewne indywidualne różnice – jedni czują bardziej, inni mniej...

SENSO

Ja...

Lekarz II

Pan – bardziej! Zgoda! Wszystko to może być skutkiem wypadku, chociaż ja nie mogę tego teraz stwierdzić.

SENSO

Zaczęło się jeszcze przed wypadkiem.

Lekarz II

A pamięta pan, jak to się zaczęło?

SENSO

Obudziłem się rano, jak zwykle, i wtedy...

(Senso zaczyna kaszleć, jakby na wspomnienie wypadku w łazience)

Wcześniej nic nie czułem.

Lekarz II

(zdziwiony)

Nic pan nie czuł?

SENSO

To znaczy, nie czułem... nic, normalnie, jak każdy!

Lekarz II

Hm! Może w pańskim życiu wydarzyło się coś szczególnego? Coś, co sprawiło, że nabawił się pan takiej... niezwykłej wrażliwości...

SENSO

Nic. Nic się nie wydarzyło.

Lekarz II

Żadnych kłopotów w pracy?

SENSO

Nie.

Lekarz II

A w życiu prywatnym?

SENSO

Nic.

Lekarz II

Zupełnie?

SENSO

Nic. Ale...

Lekarz II

Ale co?

SENSO

Może to taki rok? Jak cena.

Lekarz II

Cena, powiada pan?

(Lekarz II zamyśla się na chwilę)

Być może... Być może to jest... cena!

SENSO

Tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć... bardzo boli.

Lekarz II

(domyślnie)

Boli pana... liczba?

SENSO

Jak mówią, to boli.

Lekarz II

(wybucha)

Ale to przecież nie może boleć! To tylko liczba! Liczby zostały stworzone specjalnie po to, żeby nie bolało!

SENSO

Jak mówią...

Lekarz II

(przerywa mu zniecierpliwiony)

Mówią! Mówią! Mówi się: tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć, albo...

(nagle poważnieje)

sześć milionów, żeby nie myśleć, nie widzieć, żeby szybciej przeszło... przez gardło! Liczby są jak mur, za którym INNI płaczą i leje się CUDZA krew! Każda liczba to getto... żebyśmy nie musieli patrzeć (z udręką) na te ich oczy...

(łagodnie)

Liczby są po to, żeby NAS nie bolało, panie Senso!

SENSO

Mnie boli. Dlaczego?

Lekarz II

(sucho)

Teraz nie mogę niczego stwierdzić! Musiałbym zrobić jakieś dodatkowe badania.

(olśniony nagłą myślą)

Chociaż... Być może...

SENSO

(z nadzieją)

Co?

Lekarz II

Może to nie pan?

SENSO

Jak to, nie ja?

Lekarz II

Może to pańskie ciało... Tak, CIAŁO wzięło na swoje barki jakąś... niezwykłą misję?

SENSO

Jaką misję?

Lekarz II

(podejrzliwie)

Pan się... przystosowuje, Senso? Co?

SENSO

(w popłochu)

Ja? Dlaczego – ja? Jestem kierownikiem działu... Dlaczego akurat ja miałbym się... przystosowywać?!

Lekarz II

Może został pan wybrany...

SENSO

Przez kogo?

Lekarz II

A kto to może wiedzieć? Wybrano PANA, i teraz bierze pan udział w procesie, Senso! Bo to jest proces, piękny i wzniosły! I wciąż taki sam, od milionów lat!

(z troską)

Lecz muszę pana ostrzec: nie każda próba kończy się sukcesem. Możliwe nawet, że to się... nie uda.

SENSO

(przerażony)

Jak to nie uda? Czy to znaczy, że ja...

Lekarz II

Ciii! Bądźmy dobrej myśli

SENSO

(załamany)

Co mogę zrobić, panie doktorze?

Lekarz II

(surowo)

Nic! Absolutnie nic! Proszę tylko nic nie robić! Bo tutaj na nic nie ma pan wpływu! Niech pan to sobie zapamięta i... nie przeszkadza!

Lekarz II przygląda się Senso z zainteresowaniem rasowego badacza.

Lekarz II

Piękny, piękny proces...

Senso z westchnieniem odwraca głowę. Stara się nie przeszkadzać.

Wersja sceniczna

[Strona tytułowa/ Copyright]

1. [scena 1]

2. [scena 2]

3. [Scena 3]

4. [scena 4]

5. [scena 5]

6. [scena 6]

7. [scena 7]

8. [scena 8]

9. [scena 9]

10. [scena 10]

11. [scena 11]

12. [scena 12]

13. [scena 13]

14. [scena 14]

15. [scena 15]

16. [scena16]

17. [scena 17]

18. [scena 18]

19. [scena 19]

20. [scena 20]

21. [scena 21]

22. [scena 22]

Epilog 23. [scena 23]

Epilog 24. [scena 24]

Senso z gustowną papierową torbą, w której jest nowa marynarka,

wraca do swojego gabinetu. Włącza komputer,

pojawiają się szeregi liczb,

Senso wpatruje się w nie z uwagą

Cisza.

Senso porusza się niespokojnie

Może bolą go rany na rękach (a w ciszy ból jest na pewno wyraźniejszy)

więc Senso wyciąga rękę i włącza radio – całkiem spokojnie, ręka nie stawia oporu,

bo Senso, po iluminacji w sklepie z ubraniami, wie teraz coś, czego sobie wcześniej nie uświadamiał

Z radia płynie muzyka, ale już po chwili ostry dżingiel zwiastuje informacje.

Jednak Senso nie wpada w popłoch, o nie!

Teraz z satysfakcją chwyta gałkę, dzięki której można zmieniać stacje,

i po chwili znowu słychać muzykę!

Bo Senso jest wolny, Senso ma wolność wyboru (stacji)!

Z radia płynie kojąca muzyka,

Senso rozmawia z liczbami

kiedy znów rozlega się dżingiel ostry jak nóż

(najdziwniejsze, że TAKI SAM jak poprzednio)

Senso chwyta gałkę i zmienia stację

–

chwila muzyki i znowu TEN dżingiel!

Sytuacja robi się groźna, więc Senso porzuca liczby

–

siedzi teraz twarzą do radia, blady i skupiony jak pilot bombowca

Operuje gałką, szukając wciąż nowej stacji z muzyką, w której mógłby się schronić przed ścigającym go dżinglem.

Z kroplami potu na czole

kręci gałką jak oszalały

(bo dżingiel nie tylko depcze mu po piętach, ale czasem, podstępnie, wyprzedza go i ZACZAJA SIĘ w stacji, do której właśnie Senso zmierza). Mogłoby to przypominać jakąś grę komputerową, gdyby nie obecny tu NAJPRAWDZIWSZY STRACH, o którym komputerowcy mogą tylko marzyć!

Być może dlatego Senso nie wypuszcza gałki z rąk

(„Ach, powinienem TO wyłączyć, ale jeszcze tylko jedna stacja!”)

Senso dobiega do końca skali częstotliwości. Przyparty do muru, miota się przez chwilę jak w pułapce, próbując się wyrwać poza skalę – ale gałka stawia opór, więc Senso rozpoczyna bieg w drugą stronę, z powrotem!

Pierwsza stacja, druga, trzecia...

i Senso uświadamia sobie, że przegrał: teraz już WSZYSTKIE stacje opanowane są przez dżingiel! Nie ma dokąd uciec, nie ma gdzie się schronić!

Dzwoni telefon na biurku

równocześnie do pokoju wpada przejęta Sekretarka

Sekretarka

Szefie, Van Dyck na linii! Pilne!

Zaskoczony Senso puszcza gałkę radioodbiornika. Podnosi słuchawkę.

SENSO

Yes, this is Gregor Senso!

(pauza)

Nice to hear you, mister Van Dyck! How are you?Tak! Mówi Gregor Senso! Miło pana słyszeć, panie Van Dyck! Jak się pan miewa? [Wszystkie tłumaczenia kwestii obcojęzycznych w „Przemianie 1999” pochodzą od Autorki.]

RADIO

(z nieukrywaną satysfakcją)

Znów zatrzęsła się ziemia na Tajwanie!

Biurko, o które opiera się Senso, zaczyna drżeć i podskakiwać. Senso odsuwa się, i w tej samej chwili jego wzrok pada na pękającą ścianę.

RADIO

Według wstępnych obliczeń tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć osób...

Kawałki sufitu lecą na głowę Senso.

SENSO

I'm also OK, mister Van Dyck! Thank you! Everything here is OK!Ja również czuję się dobrze, panie Van Dyck! Dziękuję. U nas wszystko w porządku!

RADIO

...znajduje się jeszcze pod gruzami.

Wielki regał odchyla się od ściany i spada wprost na Senso. Spadają papiery, teczki, dyskietki.

Z radia dobiega tryumfująca muzyka.

"Przemiana 1999/ Lidia Amejko"

"Przemiana 1999/ Lidia Amejko" · Wersja dla teatru TV

"Przemiana 1999/ Lidia Amejko" · Wersja sceniczna

Wszystkie zmiany

Wersja dla teatru TV

Wersja sceniczna