Został oficjalnie powołany dożycia 1 czerwca 1949 r; utworzony pod auspicjami Departamentu Stanu przez szereg osobistości ze świata polityki i dyplomacji, z przyszłym prezydentem Dwightem Eisenhowerem i Allanem Dullesem na czele, był formalnie zarejestrowany był jako organizacja prywatna (non-profit), działająca w Nowym Jorku, ale finansowany był przez agendy rządowe. Stawiał sobie za cel popieranie „niekomunistycznych” i „niefaszystowskich” przywódców emigracji z krajów Europy Środkowo-Wschodniej w ich działaniach w „wolnym świecie” i w akcjach skierowanych do ludności ich krajów za żelazną kurtyną, w tym m.in. przez radio: w 1950 r. utworzono w Nowym Jorku Polską Sekcję (tzw. Polish Desk) Radia Wolna Europa, a dopiero w 1952 r. powstała Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa w Monachium; działało też Radio Swoboda (Radio Liberty). Środowisko emigracji niepodległościowej w Nowym Jorku wiązało z tą instytucją duże nadzieje nie tylko polityczne, ale i dotyczącew wymiarze zatrudnienia wielu znaczących osób, dającego im utrzymanie; w tego rodzaju starania zaangażował się m.in. prof. Oskar Halecki, dyrektor Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce, rekomendując szefostwu NCFE wybitnych przedstawicieli polskiej diaspory, w tym Lechonia i Wierzyńskiego; wpływami w NCFE cieszył się także Jan Wszelaki. Zob. szerzej na ten temat: B. Dorosz, Jan Lechoń. Ze starań o pracę w The National Committe for Free Europe oraz Kazimierz Wierzyński, Wokół zabiegów o pracę w The National Committe for Free Europe, w: taż, Nowojorski pasjans, Warszawa 2013, 239–242, 354–357.