Droga, najmilsza Anno,
ostatni pani list bardzo mnie przeraził i zaniepokoiłList ten nie zachował się; prawdopodobnie dotyczył zagrożenia aresztowaniem. W tym czasie zatrzymano wiele osób z kręgu konspiracyjnego, w którym działał Jerzy Kowalski. W lutym 1943 r. Anna Kowalska przeprowadziła się ze względów bezpieczeństwa do swojej przyjaciółki, Marii Kulczyńskiej.. Myślę, że Pani powinna przyjechać – na wypoczynek i rekolekcje. Nie można prowadzić teraz tak ożywionego życia towarzyskiego. Dokumenty osobiste, o które pani pisała do Wandeczki,
Listu nie udało się odnaleźć.
nie znalazły się i tu się znaleźć nie mogą, muszą być we Lwowie i tam ich proszę szukać.
Ja wyjeżdżam na 10 dni na Kurs SpółdzielczyOd 3 III 1943 r. pisarka przebywała na Kursie Spółdzielczym w Bukowinie Tatrzańskiej w domu wypoczynkowym „Społem”, gdzie wygłosiła prelekcję o literaturze. Towarzyszył jej działacz spółdzielczy, Józef Dominko. Wyjazd ten opisała w drukowanych w prasie fragmentach powieści Przygody człowieka myślącego: A teraz wypijmy…, „Twórczość” 1949, z. 1, s. 52–80; Miało się ku świtaniu, „Nowa Kultura” 1952, nr 47, s. 3. Zostały one włączone do wydania osobnego powieści w 1970 r., zrekonstruowanej przez E. Korzeniewską., gdyby Pani w czasie mojej nieobecności się zjawiła, proszę zawalić się na mój tapczan, a po moim powrocie zobaczymy, jak to się da urządzić.
Chociaż teraz i u nas bardzo smutnoW okresie od października 1942 do maja 1943 r. nasiliły się represje okupanta wobec mieszkańców Warszawy. Osoby zatrzymane w łapankach wywożone były do obozów koncentracyjnych. W styczniu i w marcu 1943 r. skierowano pierwsze transporty do Majdanka. 12 lutego stracono w lesie chojnowskim 70 mężczyzn, w tym wielu przedstawicieli inteligencji. Zapoczątkowano egzekucje jawne, przesunięto godzinę policyjną na godz. 19.00, na ludność Warszawy nałożono 10-milionową kontrybucję. Zarządzono także utworzenie dzielnicy niemieckiej na terenie Mokotowa, nieopodal miejsca, gdzie mieszkała Dąbrowska. Od 16 lutego 1943 r. obowiązywała dyrektywa Heinricha Himmlera, dotycząca wyburzenia terenów obejmujących getto, jako nienadających się do mieszkania dla Niemców. Niemcy prowadzili akcję (wspomaganą przez szantażystów) wyłapywania ukrywających się Żydów..
P. Stanisław przepisuje swoje pamiętnikiKażdy rozdział pamiętnika Stanisława Stempowskiego, pisanego w czasie okupacji, był wówczas kopiowany na maszynie w dwóch egzemplarzach przez niego samego lub kogoś z bliskich. Na początku 1944 r. Stempowski złożył kopie Pamiętników u dwu zaprzyjaźnionych rodzin, a oryginał w tzw. „sejfie” PKO przy ul. Świętokrzyskiej, w skrytce nr 186. We wstępie do Pamiętników Dąbrowska informowała, że podczas powstania warszawskiego kopie spłonęły, a oryginał wydobyto w 1945 r. z gruzów gmachu PKO – zniszczony i niekompletny. Z reprodukowanego w Pamiętnikach listu Stempowskiego wynika także, że zachowała się niepełna kopia tekstu przechowywana w piwnicy przy ul. Polnej. Po wojnie Stempowski odtworzył swoje Pamiętniki, jak zaświadcza Dąbrowska „w dosłownym niemal brzmieniu”, i sam spisał je na maszynie. – są b[ardzo] zajmujące. Czytając jego dzieciństwo i młodość, choć znam te wszystkie opowiadanka na pamięć, dopiero ujrzawszy je napisane, uprzytomniłam sobie, na czym głównie opiera się Pani do Niego, a Jego do Pani wielka sympatia. Zasadniczą cechą Was obojga, która was spokrewnia, jest ésprit de contradiction.
Ściskam najserdeczniej
Wasza M.